برساخت گفتمان سیاسی: مطالعه موردی گفتمان سیاسی برساخته در جریان دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران

این پژوهش در پی آن است تا با اتکا به نظریه ی گفتمانی لکلاء و موف به چگونگی برساخت گفتمان سیاسی سبز در جریان انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 در ایران بپردازد. این «چگونگی» ناظر به دو بعد خواهد بود که از سویی متوجه صورت بندی گفتمان سبز و ارتباط دال ها در آن با هم است و هم از سویی دیگر به این مهم متمرکز است که این گفتمان بدین شکل، از چه طریقی شکل گرفته است. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل گفتمان لکلاء و موف با مروری بر تاریخچه دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و نیز پاره ای شعارها، استراتژی های انتخاباتی و همچنین بررسی متون تولید شده پس از انتخابات سعی شده است تا به پرسش فوق پاسخ داده شود. لکلاء گفتمان ها را از لحاظ منطق فرمال برساخت به دو گونه ی دموکراتیک و پوپولار تقسیم می کند. گفتمان های دموکراتیک با به کار انداختن منطق تفاوت (تکیه بر بُعد انضمامی مطالبات و جزئی) و تقویت زنجیره های تفاوت برساخت می شوند. بلعکس گفتمان های پوپولار با به حرکت انداختن منطق هم ارزی (در کنار هم قرار دادن مطالبات و فراتر بردن آن ها از جزئیت خود) و تقویت زنجیره های هم ارزی شکل می یابند. در نتیجه ی این بررسی، گفتمان سبز به مثابه یک گفتمان پوپولیستی که از منطق فرمال برساخت گفتمان های پوپولار بهره می گیرد، شرح داده می شود. در این پژوهش خواهیم دید چگونه گفتمان سبز برای ارائه ی هم بندی جدیدی از دال های محوری نظام از جمله «انقلاب» و «امام» وارد تخاصم با گفتمان غالب حاکمیت می شود و در خلال این کشمکش هژمونیک تقویم می یابد. گفتمان سبز می کوشد تا با گسترش زنجیره ی هم ارزی بین مطالبات و هویت های متکثر اعم از «روشنفکران»، «زنان»، «فعالان سیاسی-اجتماعی»، «دانشجویان»، «هنرمندان»، «اقلیت ها» مطالبات کل را تحت دال تهی «انقلاب» و ایده ی بازگشت به انقلاب بازنمایی کند.